Patron

Józef Lompa urodził się 29 czerwca 1797 roku właśnie w Oleśnie. Jego rodzina ze strony ojca od pokoleń mieszkała w tym mieście. Dziadek był „cechmistrzem sukiennickim”, a ojciec z zawodu krawiec, prowadził własny sklep „korzenny”. Matka pochodziła z pobliskiego Dobrodzienia.  W szóstym roku życia oddano go na naukę do katolickiej szkoły elementarnej w Oleśnie. Musiał być zdolnym i pilnym uczniem, skoro po pierwszym roku nauki uzyskał pierwszą lokatę i otrzymał nagrodę pieniężną oraz słodycze. W  latach szkolnych wiele podróżował wraz  z ojcem, m.in. odbył pielgrzymki na Górę św. Anny i do Częstochowy.   Pobierał także okazjonalne lekcje rysunku oraz gry na skrzypcach. Uzdolnienia muzyczne młodego Lompy zwróciły uwagę profesora katolickiego gimnazjum z Wrocławia Feliksa Prudły. To dzięki niemu nauczył się gry na klawikordzie, co później bardzo mu się przydało. W 1811 rozpoczął naukę w gimnazjum w Opolu, musiał ją jednak przerwać ze względu na brak środków finansowych. W kolejnej szkole, czyli klasztorze Reformatorów w Wieluniu, też nie przebywał zbyt długo.

Ponieważ nie chciał się zgodzić na propozycję gwardiana tamtejszego klasztoru by wstąpić do zakonu, potajemnie uciekł stamtąd. Kiedy jednak powrócił do domu, ojciec surowo go ukarał i odmówił utrzymania.

Od tej pory Józef zdany był wyłącznie na własne siły. Przez jakiś czas utrzymywał się z posady kancelisty w sądzie miejskim w Oleśnie. Skromny zarobek nie wystarczał jednak na utrzymanie, dorabiał więc grą na skrzypcach w miejscowej orkiestrze rozrywkowej, przygrywając do tańca w karczmie.  Pracował także jako nauczyciel domowy, protokolant i tłumacz.   W roku 1815 wstąpił do katolickiego seminarium nauczycielskiego we Wrocławiu i po dwóch latach nauki zdobył patent nauczyciela szkoły elementarnej. Lata pobytu w seminarium stanowią ważny okres w życiu Lompy nie tylko dlatego, że   miał możliwość rozwijania literackich zainteresowań. To właśnie wtedy, za sprawą prześladowania jakiego doznał ze strony niemieckiego dyrektora, obudziło się w nim poczucie łączności Ślązaków z Polakami.  W roku 1817 Lompa otrzymał patent nauczyciela.

Uczył najpierw w Cieszynie, a później w Łomnicy i Lublińcu. W roku 1819 osiadł na stałe w Lubszy, tutaj pracował przez trzydzieści lat, aż do chwili zwolnienia. Nie była to łatwa praca, biorąc pod uwagę warunki, w których przyszło mu pracować. Lompa odpowiadał za ponad setkę małych podopiecznych. Dzieci podzielone były na trzy klasy, a ich edukacją zajmował się tylko jeden nauczyciel. Zwyczajem ówczesnym, prócz obowiązków nauczycielskich musiał pełnić również obowiązki organisty. Lompa, podobnie jak inni nauczyciele na Śląsku, borykał się również z problemami materialnymi.

Aby zapewnić byt swojej licznej rodzinie musiał szukać dodatkowych źródeł dochodu. Przyjął więc funkcję pisarza gminnego, a także po uzyskaniu dyplomu tłumacza przysięgłego z języka niemieckiego i czeskiego, dokonywał przekładów na zlecenie. Po trzydziestu latach ofiarnej pracy zwolniono go z posady za działalność demokratyczną i narodową, bez prawa do pobierania renty. Popadł wówczas w poważne problemy finansowe, ale z pracy kulturalno- oświatowej nie zrezygnował. Zmarł 29 marca 1863 roku.

Lompa to człowiek o wielu pasjach i zainteresowaniach, stąd też jego działalność ma różne oblicza. Bogatą dziedziną jego pracy było pisarstwo, a dorobek w tym zakresie jest bardzo bogaty i można tu wyróżnić: poezję i prozę, prace historyczne, prace etnograficzne, podręczniki dla uczniów i nauczycieli, pisma z zakresu oświaty rolniczej, prace publicystyczne i dziennikarskie, a także pisma religijne.  Lompa najbardziej cenił twórczość literacką, o czym świadczy fakt, że określał siebie mianem „wieszcza górnośląskiego”.

Twórczość pisarska Lompy obejmuje 56 książeczek i broszur oraz przeszło 150 tytułów utworów, notatek, artykułów i korespondencji, publikowanych w różnych czasopismach. Wiele prac nie zostało ogłoszonych drukiem i spoczywa w rękopisach. Ważny element jego twórczości stanowią prace popularyzatorskie z zakresu dziejów Śląska. W bezpośrednim związku z tematyką historyczną pozostawały jego artykuły i utwory o współczesnym życiu Śląska.

Trzeba pamiętać, że Lompa w tym względzie nie był tylko teoretykiem. W Lubszy prowadził wzorcowy ogród warzywny i sad. Jego wielką pasją było również pszczelarstwo, którym zaraził go jego teść. Z  kolei zainteresowania historią lokalną skłoniły go do poszukiwań w archiwach miejskich, skąd wynotowywał ciekawe informacje historyczne. Tak właśnie powstała słynna kronika Olesna, czy powieść historyczna o oblężeniu Byczyny.  Do jego ważniejszych zasług trzeba zaliczyć również organizowanie polskich czasopism ludowych na Śląsku. Jego aktywność dziennikarska szczególnie widoczna była na łamach czasopisma „Tygodnik Polski”. W 2008 roku pani dr Adelheid Glauer opublikowała „Historyczne zdarzenie w mieście Oleśnie Śl. 1208-1855”. Książka prezentuje zapiski Józefa Lompy dotyczące historii naszego miasta na przestrzeni wieków.

Pamięć o Józefie Lompie jest w naszej szkole w szczególny sposób kultywowana. Przy okazji licznych imprez i uroczystości szkolnych, młodzież składa pod pomnikiem swojego patrona symboliczną wiązankę kwiatów. W bezpośrednim otoczeniu pomnika nasi absolwenci, wraz z wychowawcami i dyrekcją robią pamiątkowe zdjęcia. Do kalendarza szkolnego na stałe wpisane są działania, które mają przybliżyć jego sylwetkę uczniom rozpoczynającym naukę w naszej szkole. To nie tylko pogadanki na lekcjach języka polskiego, historii czy godziny z wychowawcą, ale także liczne konkursy. Tradycją szkoły jest również piesza wędrówka szlakiem Józefa Lompy, organizowana dla uczniów klas pierwszych. Wszystkie te działania są po to, aby pamięć o tym wielkim człowieku była ciągle żywa, a młodzież była dumna z tego, że to właśnie Lompa jest patronem ich szkoły.

Konkursowa prezentacja uczniów klasy 1 ih